Fotografia DS w kontekście fotografii US

4 February 2021 Comments

Astrofotografia dzieli się na fotografię Głębokiego Nieba (fotografia DS) i fotografię Układu Słonecznego. Układ Słoneczny umiemy już fotografować. Teraz słów kilka o fotografii DS.

Teleskop

Zazwyczaj wykorzystuje się nieduże, lub małe teleskopy jak refraktory APO, czy nieduże Newtony. Ważne jest by ogniskowa była krótka (jasna, wysoka światłosiła). Nie stosuje się Barlowów by wydłużyć ogniskową. Fotografowane obiekty są duże i bardzo ciemne więc kluczowa jest jasna światłosiła.

Ważne jest też by teleskop dawał skorygowane pole dla kamery, która ma znacznie większą matrycę niż kamera planetarna. Dlatego też dla Newtonów stosuje się korektory komy, a dla refraktorów wypłaszczacze pola. Ma to szczególne znacznie dla dużych matryc, np. tych w lustrzankach.

Montaż

Montaż musi zapewnić stabilne prowadzenie tuby. Oznacza to iż zazwyczaj stosuje się montaż o większym udźwigu niż waga zestawu (czasami nawet dwukrotnie). SkyWatcher HEQ5 jest chyba minimum do tego typu fotografii. Dzieje się tak z konieczności guidowania (prowadzenia) montażu na długich ekspozycjach. HEQ5 jest pierwszy z linii montaży SkyWatchera, który oferuje dobrą stabilność jak i możliwość prowadzenia. Ekspozycje planetarne to milisekundy, a ekspozycje DS to minuty. W czasie ekspozycji obiekty w kadrze nie mogą się poruszyć – po to właśnie jest guiding i wymagania co do dokładności pracy montażu. Sam czas fotografowania wydłuża się do wielu godzin.

Kamery

Do fotografii obiektów głębokiego nieba można wykorzystać lustrzanki takie jak Canon 1000D, 350, 450D i podobne. Są dostępne także dedykowane kamery do fotografii DS produkowane przez firmy takie jak Atik, QHY, SBIG, QSI, czy FLI. Kamery te wyposażone są w aktywne chłodzenie, jak i 16-bitowy przetwornik sygnału. Chłodzenie ogranicza prąd ciemny (dark current) – który zależy od temperatury. Im niższa temperatura tym niższy szum. Przy wielominutowych ekspozycjach bez chłodzenia tego szumu zgromadziłoby się sporo utrudniając fotografowanie.

16-bitowy przetwornik i 16 bitowe klatki FITS zapewniają duży zakres dynamiczny pozwalający fotografować słabo widoczne np. mgławice obok jasnych gwiazd. Kamery planetarne pracują praktycznie na 8 bitach i nastawione są na rejestracje tylko tych jasnych obiektów w kadrze. Typowa kamera planetarna nie nadaje się do fotografii DS (choć da się sfotografować dość jasne obiekty głębokiego nieba, ale to za chwilę).

Sprzęt planetarny w fotografii DS

Jeżeli decydujemy się na stworzenie zestawu do fotografii DS jako drugiego po zestawie do fotografii Układu Słonecznego to możemy wykorzystać np. kamerę planetarną jako kamerę do prowadzenia montażu (jest to możliwe tylko dla niektórych kamer planetarnych – np. kamer TIS). Oczywiście solidny montaż, koło filtrowe, czy filtry LRGB też się przydadzą.

Druga opcja to prosta fotografia DS za pomocą sprzętu planetarnego. Stosując kilku – kilkunasto sekundowe ekspozycje na niskim lub najniższym gainie kamery planetarnej możemy zarejestrować obiekty DS o wysokiej jasności powierzchniowej (głównie niektóre mgławice planetarne, trapez w mgławicy Oriona, gromady kuliste itp.). Warto do tego użyć teleskopu o jasnej światłosile (np. Newton) bez żadnych soczewek Barlowa.

Niższa jasność obiektów DS może utrudnić ostrzenie obrazu – ustawiamy ekspozycję na np. sekundę z maksymalnym gainie i powoli ostrzymy. Może być tak że nic nie będzie widać aż dojdziemy blisko punktu ostrości.

Po wyostrzeniu i ustawieniu kamery nagrywamy klip AVI zawierający możliwie najwięcej klatek (jeżeli obiekt będzie szybko dryfował to będzie problem). Klip stackujemy później normalnie, ale na końcu go nie ostrzymy (za duży poziom szumu), tylko ew. wyciągamy stosując poziomy, czy krzywe.

Obiektywy przemysłowe

Kamery planetarne to zazwyczaj kamery przemysłowe o gwincie C lub CS. Można wykorzystać tanie obiektywy przemysłowe (odpowiednio C lub CS) do fotografii głębokiego nieba w bardzo bardzo szerokich polach (te obiektywy są jasne i mają bardzo krótką ogniskową).

Obiektywy tego typu mają ogniskowe rzędu 6 - 32 mm (gdzie fotografia planet wymaga nawet kilku metrów ogniskowej), co powoduje że kamera z małą matrycą może fotografować duże połacie nieba. Co prawda będzie to niska rozdzielczość, ale z drugiej strony nawet lekki prosty montaż z napędem będzie wystarczający do prowadzenia takiego prostego zestawu (bez guidingu).

Zaświetlenie Księżycem, czy miejskimi latarniami potrafi dawać silne gradienty tła na zdjęciach z takich obiektywów. Warto więc zamontować jakoś (np. na obiektywie) filtr wycinający zaświetlenie światłem miejskim (np. filtry CLS, UHC, albo nawet filtry wąskopasmowe H-alpha, czy [O III] do mgławic).

RkBlog

[Książka] Astrofotografia planetarna, 4 February 2021