Prezentacja teleskopu Dall Kirkham

18 November 2018 Comments

Astrofotografia na bardzo wysokiej rozdzielczości stawia równie wysokie wymagania optyce, teleskopowi i warunkom atmosferycznym. Celestron SCT 14" miał problemy z termiką jak i ze względu typ konstrukcji - z fotografią na krótkich długościach fali. Rozwiązaniem problemów okazał się dedykowany teleskop konstrukcji Dall-Kirkham.

Poszukiwania teleskopu planetarnego

Fotografują planety czy Księżyc z balkonu miałem ograniczone możliwości wyboru tuby teleskopu. Newtony były zbyt długie (i zbyt ciężkie) więc dla dużych apertur pozostawały teleskopy SCT. Zacząłem od 8 potem 11 i na końcu 14 cali. SCT 11" sprawował się bardzo dobrze. Z aktywnym chłodzeniem szybko schładzał się do temperatury otoczenia - choć już w trakcie użytkowania bez aktywnego nawiewu potrafił wpadać w dryf termiczny - nie był w stanie nadążyć za zmianami temperatury otoczenia.

Gdy trafiła się okazja przesiadłem się na SCT 14". To już pokaźnych rozmiarów tuba, ale nadal do ogarnięcia. Aktywny nadmuch okazał się koniecznością, a dryf termiczny dość częsty. Nie bez powodu wielu użytkowników C14 modyfikuje je tak by mieć nadmuch na lustro główne lub inne rozwiązanie wymuszające cyrkulację powietrza w zamkniętej tubie.

Dodatkową wadą SCT jest sferochromatyzm i aberracja sferyczna występująca przy krótkich długościach fal (głównie pasmo niebieskie i ultrafiolet) przez co dość trudno o dobry efekt fotografując np. Venus w ultrafiolecie. W zależności od tuby najlepsze osiągi przypadają na pasmo światła zielonego lub nieco dalej ku czerwieni.

Teleskopy wykorzystujące lustra - RC, Newton, DK nie mają takich problemów z ultrafioletem oraz jako tuby o otwartej konstrukcji szybciej się chłodzą i efektywniej nadążają za zmianą temperatury otoczenia. Ze względu na ograniczoną przestrzeń tuby konstrukcji Newtona odpadły i pozostały RC oraz DK. Na rynku dostępne są teleskopy GSO RC w dość dobrych cenach i dobrej jakości wykonania. Mimo sporej obstrukcji nadają się do fotografowania obiektów Układu Słonecznego. Teleskopy Dall Kirkham nie są powszechnie dostępne na rynku konsumenckim. Są dedykowane astrofotografy z korektorami lub od czasu do czasu wersje planetarne o ciemnej światłosile rzędu nawet f/20-25.

Dość przypadkowo pojawiła się opcja wykonania ręcznie robionego teleskopu Dall Kirkham w niskiej jak na takie produkty cenie (wyszło prawie jak cena używanego C14) - głównie dzięki pojawieniu się promocji na blanki Schotta. I tak oto zamieniłem C14 na 14" teleskop DK.

Opis teleskopu

Teleskop posiada 14" lustro główne o ogniskowej około 1500m i wypadkowej dla teleskopu około 6400mm (f/18). Wykonane z blanku firmy Schott, które udało się tanio kupić na wyprzedaży. Lustro wtórne o średnicy 88 mm wykonane zostało z kwarcu. LG napylane było w Polsce, natomiast LW pojechało po powłoki Hilux. Ze względu na poprawki wykonywane w trakcie projektowania i konstruowania teleskopu niektóre parametry są podane w przybliżeniu – mogły ulec niewielkiej zmianie. Teleskop został wykonany przez firmę Astrofaktoria, lub jak kto woli - Pablito.

Optyka została zamontowana w lekkiej kratownicowej tubie wykonanej z aluminium i belek z włókna węglowego. Średnica około 45 cm a długość rzędu 140 cm.

Za wyciąg posłużył wyciąg do SCT firmy GSO z dorobionym prostym motofocuserem do tego dovetail typu Losmandy oraz mocowanie na szukacz z boku tuby oraz szyna montażowa na jej górze. Całość waży mniej niż C14 - nie mam w tej chwili dokładnej wagi, ale teleskop jest wyraźnie lżejszy.

Wykonanie całości od pomysłu do finalnego teleskopu zajęło ponad dwa lata.

Zestaw obejmuje ASI178MM, korektor dyspersji atmosferycznej (ADC) ZWO i elektryczne koło filtrowe. Korektor dyspersji połączony jest z kołem poprzez adapter T2-T2 z opcją rotacji - co pozwala ustawić korektor tak by dało się odpowiednio ustawić wychylenie obu pryzmatów.

ASI178MM ma bardzo małe piksele - za małe jak na tą światłosiłę, co jest trochę paradoksalne że obecne kamery planetarne mają tak małe piksele że optymalną światłosiłę osiągają już przy około f/13 jak w przypadku tej kamery.

Na zdjęciu nie widać jeszcze 1kg przeciwwagi zamontowanej na dovetailu tuby na jej końcu - w celu przesunięcia środka ciężkości bliżej tyłu tuby i tym samym odsunięcia jej od ściany balkonu. Całość zamontowana jest na EQ6 z przedłużonym prętem przeciwwagi.

Takahashi Collimation Telescope pozwala kolimować teleskopy DK czy RC o ile lustro wtórne posiada zaznaczony punkt centralny. Wstępna kolimacja za pomocą tego narzędzia (LG/LW) dała dość dobrą kolimację niemniej po zamontowaniu zestawu do astrofotografii i teście na rozostrzonym obrazie gwiazdy potrzebna była korekta kolimacji lustra głównego. Błąd był dość widoczny na obrazie z kamery. Może to być spowodowane niedokładnością kolimacji na oko z teleskopem Takahashi (nie ma łatwego sposobu podłączenia kamery do niego) lub zmianą geometrii po zainstalowaniu całego zestawu do astrofotografii (teleskop Takahashi ma tylko 2" adapter i nie mogłem go podłączyć w miejsce kamery by porównać obraz.

Otwarta tuba powinna zapewnić bezproblemowe osiągi termiczne obu luster i skutecznie przeciwdziałać dryfowi termicznemu. Kratownicowa konstrukcja ograniczy też wpływ podmuchów wiatru na tubę i poprawi stabilność. Na zdjęciach termicznych można też obserwować promieniowanie termiczne budynków wokół teleskopu.

Pierwsze zdjęcia

Poniżej kilka pierwszych zdjęć wykonanych tym teleskopem. Mimo dość niskiego położenia Saturna - teleskop jak i korektor dyspersji atmosferycznej dają radę. Kamera ASI178MM nagrywała w bin2 ze względu na zbyt dużą rozdzielczość dawaną przez małe piksele kamery. Ważnym elementem będzie także dopracowanie kolimacji - zweryfikowanie ustawień podawanych przez kolimator Takahashi.

Do zrobienia jest dokładne przetestowanie kolimacji, poszukiwania bardziej optymalnej kamery jak i odbudowanie systemu w oparciu o szybki SSD (HDD nie jest wystarczająco szybki przy fotografowaniu Księżyca na pełnej klatce kamery). Przy braku planet do testów użyty zostanie Księżyc

RkBlog

Astrofotografia planetarna, 18 November 2018