Prognozowanie seeingu za pomocą map meteorologicznych

8 March 2015 Comments

Prognozowanie seeingu może być bardzo przydatne, czy też mobilizujące do wyjścia w nocy z teleskopem. Nie ma jednej złotej reguły na dobry seeing. Możemy jedynie próbować szacować szansę dobry, czy bardzo zły seeing.

Dzięki prognozom na wundermap przyjrzymy się co prognoza pogody może powiedzieć o seeingu. Zaprezentowane tutaj informacje pochodzą z wideo-tutoriala Damiana Peacha (dostępnego na DVD w niektórych sklepach).

Przeglądamy prognozy

Wundermap to serwis z prognozami pogody przedstawionymi na mapie. Ukazuje wiatr, wilgotność, czy temperaturę na interesującym nas obszarze.

Po prawej stronie mamy menu udostępniające różne dane. Możemy odznaczyć Weather stations i wybrać Model Data - ta zakładka ma wszystkie interesujące nas informacje. Po wybraniu jej rozwinie się menu. Ważne jest pole Map Type.

Prąd strumieniowy

Prąd strumieniowy (jet stream) wieje z zachodu na wschód i przenosi ogromne masy powietrza. Jeżeli prąd płynie nad nami to na dobry seeing nie mamy co liczyć. Żeby sprawdzić gdzie obecnie znajduje się prąd strumieniowy wybieramy w Map Type opcję 300 mb lub 200 mb. Prąd strumieniowy będzie widoczny jako wąski pas silnego wiatru (kolor żółty i pomarańczowy).

Wiatr na niskiej wysokości

Mapa Winds pokazuje wiatry na niskich wysokościach. To drugi kluczowy czynnik wpływający na seeing. Siła wiatru, a także występujące w nim turbulencje mają bardzo duży wpływ na seeing - a to tylko kilka, kilkanaście metrów powietrza nad poziomem gruntu. Patrząc na mapę wiatru trzeba zwrócić uwagę na kierunek, z którego wiatr wieje. Powietrze przemierzające długie dystanse nad oceanem, czy morzem będzie mało turbulentne, co przełoży się na dobry seeing. Nad Polską trudno wskazać najlepsze kierunki powietrza. Trzeba by zebrać nieco danych na ten temat. Możliwe że wiatry z nad morza i nizin (północne, północno zachodnie) będą sprzyjały dobremu seeingowi. Z drugiej strony Damian Peach wskazuje kontynentalny wiatr (ze wschodu) jako źródło bardzo złego seeingu nad Wielką Brytanią.

Mapa ta nie uwzględnia wpływu lokalnej zabudowy na wiatr. Budynki, czy specyficzne ukształtowanie terenu może spowodować że w danym miejscu występować będą silne zawirowania powietrza, a kilkadziesiąt metrów dalej powietrze będzie spokojne.

Chmury niskiego piętra

Wybierając typ mapy na 925 mb sprawdzimy wilgotność w niskich warstwach atmosfery. Ta mapa przyda się szczególnie na jesieni gdy zgniłe wyże pozbawione chmur pod wieczór zakryją niebo chmurami niskiego piętra. Jeżeli wilgotność większa niż około 60% to jest duża szansa na pojawienie się niskich chmur.

Niższa troposfera

Mapa 850 mb pokazuje wiatr i temperaturę mas powietrza w niższej troposferze. Na tej mapie można obserwować np. cieplejsze masy powietrza pchane przez wiatr z danego kierunku. Masy powietrza napływające znad oceanu, morza zazwyczaj będą wilgotne, ale jeżeli wilgotność nie będzie zbyt duża to mogą przynieść dobry i stabilny seeing. Charakterystykę innych mas powietrza trzeba określić obserwując seeing. Nie ma gotowych przepisów jak na razie.

Turbulentność powietrza

700 mb jak i Shear pokazując turbulencje w atmosferze. Shear pokazuje pionowy uskok wiatru. Fronty atmosferyczne, czy ukształtowanie terenu (np. góry) mogą powodować duże turbulencje, a pojawienie się dużych uskoków pionowych może sprzyjać powstawaniu burz. Niestabilna atmosfera nie sprzyja dobremu seeingowi. Duże uskoki powodują że obraz planety wygląda na stabilny, ale rozmyty.

Energia potencjalna

Mapa CAPE pokaże energię potencjalną dostępną konwekcyjnie i jak podaje wikipedia dodatnie wartości pokazują na niestabilność konwekcyjną, powstawanie silnych prądów wznoszących w atmosferze co prowadzi do występowania burz. Prądy wznoszące to turbulencje i niespokojna atmosfera.

Dlaczego Barbados jest fajne?

Co powoduje że na Barbados Damian jest w stanie uzyskać tak dobre wyniki? Wyspa oddalona jest od obszarów na których operuje prąd strumieniowy, a układ wysokiego ciśnienia znajdujący się zazwyczaj dalej na wschód od wysp kieruje w jej stronę wiatry, które bardzo długą drogę przebywają nad oceanem. Brak turbulencji, oraz dodatkowo ocean działa jak termostat ograniczając wahania temperatury.

RkBlog

Astrofotografia planetarna, 8 March 2015